بالابر هیدرولیک | صنعتی، خانگی، فروشگاهی

در این راهنما، همه‌چیز دربارهٔ بالابر هیدرولیک را به‌صورت فشرده و کاربردی می‌خوانید: از سازوکار و اجزا تا انواع کاربردی در خانه، فروشگاه و صنعت.

🔗 خرید/مشاوره: بالابر خانگی (هوم‌لیفت) کم‌تخریب، تک‌فاز، مناسب خانه‌های دوبلکس و بازسازی. 📚 مطالعهٔ کامل: بالابر | انواع لیفت و کاربردهای آن‌ها + اجزا و نکات خرید این تجهیزات مقایسهٔ سازوکارها، انتخاب بر اساس فضا/بودجه/تردد.

فهرست سریع این مطلب

بالابر هیدرولیک چیست و برای چه سناریوهایی مناسب است؟
فناوری و سازوکار: پاوریونیت، جک و مدار
مزایا و محدودیت‌ها (خلاصه تصمیم‌گیری)
خانگی/مسکونی: هوم‌لیفت Pitless
فروشگاهی/انبار: نفر-بار و باربر
کارگاهی/خودروبر: قیچی و زیرپالی
اجزا و واژه‌نامهٔ سریع
ایمنی و استانداردهای ضروری
هزینه، سرویس و TCO
چک‌لیست انتخاب و تماس

بالابر هیدرولیک چیست و به‌درد چه کسی می‌خورد؟

بالابر هیدرولیک سامانه‌ای است که با فشار روغن در پاوریونیت (موتور+پمپ) و انتقال نیرو به جک هیدرولیک، یک پلتفرم یا کابین را به‌صورت عمودی یا گاهی مایل جابه‌جا می‌کند. مزیت اصلی‌اش «نصب کم‌تخریب و انعطاف در فضا» است؛ برای همین در خانه‌های دوبلکس/بازسازی، فروشگاه‌های دوطبقه و کاربری‌های خودروبر/بار سبک تا متوسط بسیار محبوب است.

اگر چاهک استاندارد ندارید یا هد‌روم محدود است → مدل‌های Pitless بهترین انتخاب‌اند.
اگر اولویت شما قیمت و سادگی سرویس است → هیدرولیک عموماً اقتصادی‌تر از کششی تمام‌عیار است.
اگر تردد/ارتفاع خیلی زیاد باشد → باید به گزینه‌های کششی/راک‌اند‌پینیون هم نگاه کنید

در ادامه چه می‌خوانید؟ سازوکار ساده‌شدهٔ هیدرولیک، مزایا/محدودیت‌ها، سناریوهای خانگی/فروشگاهی/کارگاهی، اجزای حیاتی، ایمنی و استانداردها، هزینه و برنامهٔ سرویس + چک‌لیست انتخاب.

شیوهٔ کار بالابر هیدرولیک؛ پاوریونیت، جک و مدار

در بالابر هیدرولیک، موتور الکتریکی پاوریونیت را می‌چرخاند؛ پمپ روغن را از مخزن می‌کشد و با فشار به جک (سیلندر و پیستون) می‌فرستد. فشارِ روغن روی سطح پیستون → نیروی بالابر را می‌سازد و پلتفرم/کابین حرکت می‌کند. هنگام پایین‌آمدن، شیر برقی تخلیه مسیر روغنِ سیلندر را به مخزن باز می‌کند تا با کنترل دبی، فرود نرم انجام شود.

اجزای اصلی (به‌زبان ساده)

پاوریونیت: موتور، پمپ، مخزن، فیلتر، مبدل حرارتی (در صورت نیاز)، Relief و شیرهای کنترل.
جک/سیلندر: تبدیل فشار به حرکت خطی؛ همراه با والو پارگی برای جلوگیری از سقوط ناشی از پارگی شلنگ.
مدار و لوله‌کشی: شیلنگ/لوله فشارقوی، فیتینگ‌ها، مانومتر، شیر تخلیهٔ دستی اضطراری.
کنترل: تابلو، اینورتر (VFD) در صورت نیاز به حرکت نرم، سنسورها و لیمیت‌سوئیچ‌ها.
راهنما/انتقال: ریل‌های راهنما و در مدل‌های غیرمستقیم، زنجیر/بکسل برای نسبت حرکت ۱:۲.

مستقیم یا غیرمستقیم؟

مستقیم (۱:۱): جک زیر/کنار پلتفرم؛ ساده‌تر، سرویس آسان، مناسب ارتفاع‌های کم‌تا‌متوسط.
غیرمستقیم (۱:۲): جک کوتاه‌تر با زنجیر/بکسل؛ برای استروک بیشتر در فضای محدود، نیازمند بازرسی دوره‌ای انتقال.

ایمنی‌های حیاتی

والو پارگی سیلندر و چک‌والو برای جلوگیری از افت ناگهانی.
لیمیت‌سوئیچ‌ها (حد بالا/پایین) + حد کمکی مستقل.
اینترلاک درب‌ها/گارد؛ حرکت فقط در وضعیت ایمن.
سنسور اضافه‌بار و E-Stop؛ الزامی برای مدل‌های حاملِ نفر/نفر-بار.
تخلیهٔ دستی اضطراری برای فرود امن در قطع برق.

نکتهٔ مهندسی (قانون سرانگشتی نیرو): نیروی بالابر ≈ فشار × سطح پیستون. اگر فشار ≈ ۸۰ بار (۸ مگاپاسکال) و سطح پیستون ≈ ۲۵cm² باشد، نیرو ≈ ۲۰٬۰۰۰ نیوتن (حدود ۲٬۰۰۰ کیلوگرم‌نیرو)—بدون احتساب تلفات. انتخاب نهایی باید با ضرایب ایمنی انجام شود.

چه زمانی هیدرولیک انتخاب بهتری است؟

بازسازی/ساختمان موجود: Pit کم‌عمق یا Pitless، هد‌روم محدود، بدون موتورخانهٔ بالا.
تردد کم‌تا‌متوسط و ارتفاع کم‌تا‌متوسط (خانگی/فروشگاهی/خودروبر سبک).
اولویت با هزینهٔ اولیهٔ کمتر و سرویس ساده.

مزایا و محدودیت‌های بالابر هیدرولیکی

انتخاب هیدرولیک یعنی نصب کم‌تخریب، قطعات ساده‌تر و توان بالای شروعِ حرکت. بااین‌حال برای ارتفاع‌ها و ترددِ بسیار زیاد، گزینه‌های کششی/راک‌اندپینیون ممکن است به‌صرفه‌تر باشند. چک‌لیست زیر تصمیم‌گیری را سریع‌تر می‌کند.

مزایا (چرا هیدرولیک؟)

نصب کم‌تخریب و انعطاف‌پذیر: مناسب بازسازی و ساختمان‌های موجود؛ Pit کم‌عمق یا Pitless، بدون موتورخانهٔ بالا.
هزینهٔ اولیهٔ اقتصادی‌تر نسبت به کششیِ هم‌تراز؛ قطعات در دسترس و سرویس ساده.
قدرت بالا در سرعت‌های پایین: راه‌اندازی نرم و توان Start/Stop عالی برای کاربری‌های سبک تا متوسط.
نویز و لرزش کم در مدل‌های خانگی/فروشگاهی؛ امکان استفاده از VFD برای نرمی بیشتر.
اشغال فضای کمتر در بالاسری (Headroom) و امکان جانمایی پاوریونیت در کمد/اتاقک مجاور.

محدودیت‌ها (کی بهتر است نرویم سراغ هیدرولیک؟)

سرعت پایین‌تر: معمولاً حدود 0.08–0.3 m/s؛ برای تردد پرتعداد ممکن است کند احساس شود.
ارتفاع محدود: رِنجِ رایج تا ~ 12–15 m (بسته به طراحی/نسبت انتقال).
مدیریت دما/روغن: در کارکردهای طولانی/پرتردد به مبدل حرارتی و برنامهٔ سرویس دقیق نیاز است.
خطر نشتی در اتصالات بی‌کیفیت: با انتخاب قطعات استاندارد، والو پارگی و سرویس دوره‌ای کنترل می‌شود.
Leveling بسیار دقیق: در برخی سناریوها کششی/راک‌اندپینیون با کنترل حلقه‌بسته مزیت دارد.

شاخص	هیدرولیکی	کششی/راک‌اندپینیون
هزینهٔ اولیه	کم‌تا‌متوسط	متوسط‌تا‌بالا
فضا/Headroom	کم؛ بدون موتورخانهٔ بالا	بیشتر؛ نیاز به فضای بالاسری/فلکه
سرعت/ارتفاع	کم‌تا‌متوسط / ارتفاع محدود	متوسط‌تا‌زیاد / ارتفاع بیشتر
تردد روزانه	کم‌تا‌متوسط	متوسط‌تا‌زیاد
نگهداری	ساده (کنترل روغن/شلنگ‌ها)	حساس به تنظیم هم‌محوری/بکسل/گیربکس
نویز	کم	کم‌تا‌متوسط (بسته به طراحی)

جمع‌بندی انتخاب سریع:

اگر اختلاف‌سطح کم‌تا‌متوسط، هد‌روم محدود و تردد روزانهٔ کم‌تا‌متوسط دارید، هیدرولیک مقرون‌به‌صرفه است. برای ارتفاع زیاد یا سیکل کاری سنگین سراغ کششی/راک‌اندپینیون بروید.

کاربردهای رایجِ بالابر هیدرولیکی (خانگی، فروشگاهی، خودروبر، ویلچر، صنعتی)

اغلب پروژه‌ها در یکی از پنج سناریوی زیر قرار می‌گیرند. برای هر سناریو، چک‌لیست کوتاهی از فضا، ظرفیت، برق و ایمنی را آورده‌ایم تا سریع‌تر تصمیم بگیرید.

🏠 خانگی/هوم‌لیفت

فضا: هد‌روم کم، Pit کم‌عمق/بدون Pit؛ نصب کم‌تخریب.
ظرفیت/ابعاد: 250–400kg | کابین متعارف ~ 90×110cm.
برق: تک‌فاز 220V کافی است.
ایمنی: اینترلاک درب، توقف اضطراری، برق پشتیبان.

🛒 فروشگاهی/انبارداری

فضا: پلتفرم محصور با درب اینترلاک؛ ورودی هم‌سطح چرخ‌دستی/پالت.
ظرفیت/ابعاد: 300–1000kg | پلتفرم 120×140 تا 140×180.
برق: تک‌فاز برای سبک؛ سه‌فاز 380V برای پرتردد.
ایمنی: گارد لبه، حد بالا/پایین کمکی، آلارم نوری/صوتی.

🚗 خودروبر/پارکینگی

نوع: قیچی خودروبر یا زیرپالی هیدرولیکی.
ظرفیت/ابعاد: 2000–3500kg | پلتفرم سفارشی متناسب با خودرو.
فضا: نیاز به Pit و تهویهٔ حوضچه؛ کنترل بار نقطه‌ای کف.
ایمنی: قفل مکانیکی چندپله، قفل سیلندر، سنسور حد.

♿ ویلچر/توانبخشی

راهکار: پلتفرم عمودی ویلچر (VPL) هیدرولیکی؛ اختلاف‌سطح 1–3m.
پلتفرم: ≥ 90×120cm با گارد و رمپ تاشو.
برق: تک‌فاز؛ نصب سریع در ورودی ساختمان‌ها.
ایمنی: اینترلاک، سنسور لبه، توقف نرم.

🧑‍🦽 بالابر بیمار/سالمند

کاربری: جابه‌جایی ایمن فرد بین تخت، ویلچر، سرویس یا خودرو؛ کاهش فشار فیزیکیِ مراقب.
انواع: متحرکِ چرخ‌دار (خانگی/بیمارستانی) و ریلیِ سقفی برای مسیرهای مشخص.
پارامترهای انتخاب: ظرفیت 120–200kg، عرض دهانهٔ فضا، نوع اسلینگ/گهواره، ترمز چرخ‌ها و کلید E-Stop.
راهنما/خرید: بالابر بیمار و سالمند

🏗️ صنعتی/کارگاهی

گزینه‌ها: پلتفرم بار/نفر-بار هیدرولیکی یا کششی؛ برای ارتفاع و تردد بالا، راک‌اندپینیون.
ظرفیت: 500–2000kg (بنا به سازه و مسیر).
محیط: در فضای باز به حفاظت IP و رنگ ضدخوردگی توجه کنید.
ایمنی: قفس محصور، مهاربندی، آموزش اپراتور و تست بار دوره‌ای.

سناریو	گزینهٔ پیشنهادی	چرایی انتخاب
دوبلکس موجود با هد‌روم کم	هوم‌لیفت هیدرولیکی Pitless	نصب کم‌تخریب، تک‌فاز، سرویس ساده
ورودی رمپ‌ناپذیر برای ویلچر	VPL هیدرولیکی	پلتفرم تخت با گارد/رمپ، نصب سریع
فروشگاه دوطبقه پرتردد	پلتفرم محصور سه‌فاز	ایمن برای نفر/بار، تردد متوسط‌تا‌زیاد
پارکینگ یا نمایشگاه خودرو	قیچی خودروبر/زیرپالی	پلتفرم وسیع، قفل مکانیکی، حرکت نرم

اجزای سیستم هیدرولیکی و سازوکار عملکرد

هر بالابر هیدرولیکی از چند بخش اصلی تشکیل شده که با هم کار می‌کنند تا نیروی فشارِ روغن را به حرکتِ بالا/پایین پلتفرم یا کابین تبدیل کنند. در ادامه، قطعات کلیدی و چرخهٔ کار در ۵ گام را به‌صورت خلاصه می‌بینید.

🟢 پاوریونیت (موتور + پمپ + مخزن)

تولید دبی/فشار روغن؛ معمولاً با موتور برقی تک‌فاز یا سه‌فاز.
دارای فیلتر مکش/خط برگشت و گیج فشار برای پایش.
محفظه روغن (Tank) با دریچه سرویس و نشانگر سطح.

🟢 جک/سیلندر هیدرولیک

تبدیل انرژی سیال به نیروی خطی برای بلندکردن پلتفرم/کابین.
انواع: مستقیم زیر پلتفرم، جانبی با زنجیر/بکسل 1:2، تلسکوپی.
آب‌بندی با پکینگ/سیل؛ نیازمند روغن تمیز و تراز صحیح.

🟢 شیرها و ایمنی هیدرولیکی

مسیر/جهت: شیر برقی برای بالا/پایین/توقف.
چک‌والو/اطمینان: جلوگیری از برگشت ناخواسته و محدودکردن فشار.
شیر پارگی (Rupture): در افت ناگهانی فشار مسیر را می‌بندد.
کنترل سرعت: Flow Control برای نرم‌بودن حرکت.

🟢 خطوط/فیلتر/سنسورها

شلنگ/لوله فشار قوی با اتصالات مناسب و گارد مکانیکی.
فیلترهای تمیز نگه‌داشتن روغن؛ آلودگی دشمن سیل‌هاست.
لیمیت‌سوئیچ‌های حد بالا/پایین و سنسورهای درب/گارد.

🟢 تابلو فرمان و کنترل

رله/PLC، حفاظت‌های برقی (RCD/MCB)، ترمینال اضطراری.
در سه‌فاز: امکان Soft-Starter/VFD برای کنترل نرم.
اینترلاک درب‌ها؛ بدون بسته‌بودن کامل حرکت مجاز نیست.

چرخهٔ کار در ۵ گام (بالا رفتن تا فرود نرم)

استارت: فرمان از پنل → تابلو موتور پاوریونیت را روشن می‌کند.
افزایش فشار: پمپ، روغن را از مخزن به شیر جهت و سپس به سیلندر می‌رساند.
حرکت رو به بالا: پیستون با فشار روغن بیرون می‌آید و پلتفرم/کابین را بالا می‌برد.
ایست در تراز: قطع فرمان یا رسیدن به لیمیت؛ شیرها مدار را قفل می‌کنند.
فرود کنترل‌شده: با فرمان پایین، روغن از مسیر کنترل دبی به مخزن برمی‌گردد → حرکت نرم.

پیکربندی‌های متداول نصب

مستقیمِ زیر پلتفرم: ساده، مناسب ارتفاع‌های کم تا متوسط.
جانبی با زنجیر/بکسل 1:2: آزادسازی فضای مفید، برای کابین‌های عریض‌تر.
تلسکوپی: افزایش Stroke در فضای کم (Pitless/Headroom کم).
قیچی سیار (Lift Table): یک یا چند جک زیر سازهٔ قیچی برای کار در ارتفاع.

هشدار: هرگونه نشتی/کف‌زدگی روغن، افت توان و فرود ناهموار ایجاد می‌کند. فیلتر را به‌موقع تعویض و اتصالات فشارقوی را با گشتاور صحیح سفت کنید؛ از شلنگ‌های استاندارد استفاده کنید.

مزایا و محدودیت‌های بالابر هیدرولیکی + مقایسه با کششی/وینچی

بالابرهای هیدرولیکی به‌خاطر نصب کم‌تخریب، هزینهٔ اولیه اقتصادی و نرمی حرکت، در پروژه‌های خانگی/خرده‌فروشی و بسیاری از کاربردهای صنعتی سبک تا متوسط محبوب‌اند. بااین‌حال برای ارتفاع‌ها و تردد بسیار بالا، سیستم‌های کششی/وینچی (Wire Rope/Traction) اغلب گزینهٔ بهینه‌تری هستند. در ادامه تصویر دقیق‌تری می‌بینید.

مزایای هیدرولیکی

نصب ساده‌تر و کم‌جا: بدون موتورخانهٔ سقفی؛ مناسب Pitless/Headroom کم.
هزینهٔ اولیه پایین‌تر: قطعات کمتر، طراحی ساده‌تر؛ اقتصادی برای ۱–۳ توقف.
حرکت نرم و کنترل‌پذیر: توقف/شروع نرم؛ امکان کنترل سرعت با Flow Control/VFD.
توان بالا در سرعت‌های پایین: Start/Stop قوی برای نفر-بار/خودروبر سبک.
نگهداری در دسترس: سرویس ادواریِ روغن/فیلتر؛ قطعات فراگیر.

محدودیت‌ها/ملاحظات

سرعت/ارتفاع محدودتر: برای طبقات زیاد یا تردد بسیار بالا، کششی کاراتر است.
پایش کیفیت روغن: آلودگی، عمر پکینگ‌ها و نرمی حرکت را کم می‌کند.
مدیریت گرما: در کارکرد سنگین، نیاز به کولر روغن/طراحی مناسب دارد.

مقایسهٔ خلاصه: هیدرولیکی در برابر کششی/وینچی

شاخص	هیدرولیکی	کششی/وینچی
ارتفاع/سرعت معمول	کم تا متوسط / پایین–متوسط	متوسط تا زیاد / متوسط–زیاد
تردد روزانه	کم–متوسط	متوسط–زیاد
هزینهٔ اولیه	پایین‌تر	بالاتر (به‌ویژه تراکشن)
سرویس/نگهداری	روغن/فیلتر؛ ساده و در دسترس	ریل/بکسل/پولی؛ نیازمند تنظیمات دقیق
فضای نصب	بدون موتورخانهٔ سقفی؛ Pit کم	نیاز به فضای فلکه/وزنه/مسیر
نویز/لرزش	کم–متوسط (طراحی درست)	متوسط (بستگی به سیستم/نصب)
ایمنی/نجات اضطراری	والو پارگی/چک‌والو؛ فرود کنترل‌شده	گاورنر/پاراشوت؛ نیاز به UPS برای نجات

راهنمای سریع انتخاب (Use Case → گزینهٔ بهتر)

خانهٔ دوبلکس/بازسازی بدون چاهک: هیدرولیکی Pitless یا اسکرو → نصب سریع، تک‌فاز.
فروشگاه دوطبقه با تردد متوسط: هیدرولیکی محصور (نفر-بار/بار) با اینترلاک و گارد.
انبار پرتردد/ارتفاع بیشتر: تراکشن گواهی‌دار یا راک‌اند‌پینیون صنعتی.
خودروبر پارکینگی: قیچی/زیرپالی هیدرولیکی با قفل مکانیکی.

انواع بالابر هیدرولیکی (خانگی، صنعتی، فروشگاهی، خودروبر، ویلچر، میزی/قیچی)

سامانه‌های هیدرولیکی از خانه و فروشگاه تا کارگاه و پارکینگ کاربرد دارند. در این بخش، رایج‌ترین زیرخانواده‌ها را با معیارهای انتخاب سریع مرور می‌کنیم تا بدانید برای سناریوی شما کدام گزینه مناسب‌تر است.

خانگی / هوم‌لیفت هیدرولیکی

نصب کم‌تخریب؛ بدون موتورخانهٔ سقفی، Pitless یا چاهک کم‌عمق.
برق تک‌فاز، حرکت نرم، مناسب سالمندان و خانواده‌ها.
۱–۳ توقف، کابین جمع‌وجور، تحویل سریع.

آسانسور هیدرولیکی (کابین‌دار)

تعریف: کابینِ محصور روی ریل‌های راهنما که با پاوریونیت و جک هیدرولیک جابه‌جا می‌شود.
فضا: نیازِ کمتر به Headroom؛ امکان Pit کم‌عمق یا Pitless → عالی برای ساختمان‌های کم‌طبقه/بازسازی.
مزایا: حرکت نرم، سرویس ساده، هزینهٔ اولیهٔ اقتصادی.
محدودیت: سرعت و ارتفاع کمتر نسبت به سیستم‌های کششیِ تمام‌عیار.
راهنما/مقایسه: آسانسور هیدرولیکی (راهنمای کامل برای تصمیم‌گیری دقیق)

فروشگاهی / انبارداری (بار/نفر-بار)

پلتفرم محصور با گارد و اینترلاک؛ ایمن در تردد متوسط.
ابعاد سفارشی برای پالت/چرخ‌دستی، اعلام هشدار و نور داخلی.
گزینهٔ نفر-بار با الزامات ایمنی حمل انسان.

صنعتی سبک/متوسط

جابجایی بار بین سطوح تولید/تعمیرات با سیکل کاری کنترل‌شده.
توان بالای Start/Stop، نگهداری ساده، دوام مناسب محیط داخل.
محدودیت ارتفاع/سرعت نسبت به کششی‌ها.

خودروبر (قیچی / زیرپالی)

پلتفرم وسیع و حرکت نرم؛ مناسب پارکینگ و نمایشگاه.
قفل مکانیکی چندپله + قفل سیلندر برای ایمنی.
نیاز به Pit و تهویهٔ مناسب حوضچه.

ویلچرلیفت عمودی (VPL)

اختلاف‌سطح ۱–۳ متر؛ رمپ تاشو و گارد جانبی.
ورودی/خروجی هم‌سطح؛ نصب سریع بدون چاه.
انتخاب عالی برای دسترس‌پذیری ورودی ساختمان.

عمودبالابر ویلچری (VPL)

بالابر میزی/قیچی (Lift Table/Scissor)

تنظیم ارگونومی ارتفاع میز کار/خط تولید.
ظرفیت‌های متنوع؛ سطح ضدلغزش و استاپ اضطراری.
ثابت/چرخ‌دار؛ داخل سالن با سرویس آسان.

راهنمای سریع: خانهٔ دوبلکس → هوم‌لیفت هیدرولیکی | فروشگاه دوطبقه → پلتفرم محصور با اینترلاک | اختلاف‌سطح ورودی → VPL | پارکینگ/نمایشگاه → خودروبر قیچی/زیرپالی | خط تولید/ارگونومی → میزی/قیچی.

فضا، برق و چرخه‌کاری (قیود تصمیم‌ساز)

پیش از انتخاب/سفارش بالابر هیدرولیکی، سه قیدِ اصلی معمولاً تعیین‌کننده‌اند: فضای نصب و الزامات سازه، زیرساخت برق و چرخه‌کاری/تردد روزانه. در کنار آن، شرایط محیط نصب (داخل/بیرون، رطوبت، گردوغبار…) روی مدل و قطعات اثر می‌گذارد. این چک‌پوینت‌ها را مرور کنید:

فضا و ابعاد سازه

Pit: اگر حفاری محدود است از مدل‌های Pitless یا چاهک کم‌عمق (≈ 0–12cm) استفاده کنید.
Headroom: در هوم‌لیفت/VPL معمولاً کم است؛ در نفر-بار صنعتی باید طبق نقشهٔ ایمنی تامین شود.
درگاه/مسیر حمل قطعه: عرض مفید ورودی برای ویلچر ≥ ۸۰cm؛ مسیر ورود قطعات حجیم را از قبل چک کنید.
کف/سازه: مقاومت فشاری مناسب برای بار نقطه‌ای جک/شاسی و تراز بودن کف چاهک.

زیرساخت برق

تک‌فاز 220V: مناسب هوم‌لیفت/اسکرو/VPL و قیچی‌های سبک داخل سالن.
سه‌فاز 380V: توصیه برای ظرفیت/تردد بالاتر؛ امکان VFD/Soft-Starter برای کنترل استارت.
ایمنی الکتریکی: RCD، ارت معتبر، فیوز مناسب، سایز کابل طبق جریان راه‌اندازی.
اضطراری: در کششی‌ها UPS/Rescue، در هیدرولیک‌ها والو تخلیهٔ دستی برای پایین‌آوری ایمن.

ترافیک / چرخه‌کاری

کم: کمتر از ~۳۰ سیکل/روز → هوم‌لیفت/اسکرو/VPL.
متوسط: ~۳۰–۱۲۰ سیکل/روز → هیدرولیکی یا کششی محصور.
زیاد: بیش از ~۱۲۰ سیکل/روز → کششی یا راک‌اند‌پینیون صنعتی + برنامهٔ سرویس سخت‌گیرانه.
به Duty-Factor موتور/پاوریونیت و زمان سرد شدن بین سفرها توجه کنید.

محیط نصب (HSE/محافظت)

داخل سالن: نویز/لرزش پایین، تهویهٔ پاوریونیت، دسترسی سرویس.
فضای باز: رنگ/متریال ضدخوردگی، درجهٔ حفاظتی IP مناسب، سایبان؛ در سرما گرم‌کن روغن.
محیط‌های خاص: گردوغبار/رطوبت/مواد قابل‌اشتعال → قطعات ضدانفجار و فیلتر/هوزینگ مناسب.
نصب بیرونی مرتفع: مهاربندی و کنترل باد طبق دستور سازنده.

قاعدهٔ سریع: اگر Pit/Headroom محدود است، به هوم‌لیفت هیدرولیکی Pitless فکر کنید؛ اگر تردد روزانه بالاست، سراغ کششی/راک‌اند‌پینیون صنعتی بروید؛ برای ورودی ساختمان بدون رمپ، VPL انتخاب استاندارد است.

ماتریس انتخاب و مقایسهٔ سریع

این ماتریس کمک می‌کند در یک نگاه، گزینهٔ مناسب را با توجه به کاربری، فضا/زیرساخت و تردد انتخاب کنید.

گزینه	کاربرد ایده‌آل	فضا/زیرساخت	تردد	سرعت/ارتفاع	ایمنی کلیدی
هوم‌لیفت هیدرولیکی	خانه‌های دوبلکس؛ نصب کم‌تخریب	Pit کم‌عمق/بدون Pit؛ هد‌روم کم؛ تک‌فاز	کم–متوسط	کم–متوسط / تا ~۱۵m	اینترلاک، توقف اضطراری، UPS/والو نجات
اسکرو/پیچی	خانگی کم‌تردد و کم‌جا	بی‌نیاز از پاوریونیت؛ هد‌روم کم؛ تک‌فاز	کم	کم / ~۴–۱۰m	سنسور لبه، توقف نرم، مراقبت هم‌محوری
VPL (پلتفرم ویلچر)	ورودی ساختمان، جایگزین رمپ	بدون چاه؛ فضای ورودی و گارد	متوسط	کم / ~۱–۳m	گارد، اینترلاک، سطح ضدلغزش
پله‌پیما (صندلی/پلتفرم)	خانهٔ موجود با راه‌پله باریک/چرخشی	ریل روی پله؛ تخریب کم	متوسط	کم / تابع مسیر پله	کمربند، سنسور مانع/لبه، توقف نرم
بالابر هیدرولیکی (بار/نفر-بار) محصور	فروشگاهی/انبار سبک تا متوسط	Pit کم؛ شفت یا فریم فلزی؛ تک/سه‌فاز	متوسط	کم–متوسط / تا ~۱۲–۱۵m	اینترلاک، سنسور اضافه‌بار، آلارم
کششی/وینچی محصور (نفر-بار صنعتی)	تردد زیاد/ارتفاع بیشتر در صنعت	ریل راهنما، فلکه/درام، سه‌فاز، فضا بیشتر	زیاد	متوسط–زیاد / ~۱۵–۶۰m	گواهی نفر-بار، گاورنر/پاراشوت
راک‌اند‌پینیون (نما/کارگاهی)	کارگاه/نما با شرایط محیطی سخت	مسیر Rack + مهاربندی؛ سه‌فاز	زیاد	متوسط–زیاد / ~۳۰–۱۵۰m	قفس محصور، کنترل باد/مهاربندی
قیچی سیار (MEWP)	کار در ارتفاع داخل سالن/سایت	بدون چاه؛ فضای مانور سکو	متوسط–زیاد	ارتفاع کاری ~۶–۱۸m	سبد محافظ، هارنس/لنیارد، سنسور شیب
بوم مفصلی/تلسکوپی (MEWP)	دسترسی افقی و عبور از موانع	فضای باز/Outreach؛ برقی/دیزلی	زیاد	ارتفاع کاری ~۱۲–۵۵m	هشدار بار اضافه، آموزش اپراتور
خودروبر هیدرولیکی (قیچی/زیرپالی)	پارکینگ، نمایشگاه، سرویس خودرو	Pit/سازهٔ تقویت‌شده؛ تهویهٔ حوضچه	متوسط	متوسط / پلتفرم وسیع	قفل مکانیکی، آلارم محیطی، قفل سیلندر

چطور از جدول استفاده کنم؟

ستون «کاربرد ایده‌آل» را با سناریوی خود تطبیق دهید.
اگر Pit/Headroom محدود است، هیدرولیکی خانگی/اسکرو یا VPL را در اولویت قرار دهید.
برای تردد زیاد، سراغ کششی یا راک‌اند‌پینیون با برنامهٔ سرویس منظم بروید.

اشتباهات رایج

استفاده از وینچ باربر برای حمل نفر بدون قفس/گواهی نفر-بار.
بی‌توجهی به مسیر حمل قطعات هنگام نصب در ساختمان‌های موجود.
نادیده گرفتن UPS/نجات اضطراری یا والو تخلیه در قطع برق.

چک‌لیست خرید و مراحل سفارش

نیازسنجی دقیق: نفر/بار/نفر-بار، ظرفیت (kg)، ارتفاع مفید/تعداد توقف، تردد روزانه، محیط نصب (داخل/بیرون).
اندازه‌گیری فضا: عرض درگاه‌ها، محل عبور قطعات، هد‌روم، Pit (امکان Pitless را هم بررسی کنید)، مسیر برق.
انتخاب فناوری: هیدرولیکی خانگی/اسکرو برای نصب کم‌تخریب؛ کششی/راک‌اند‌پینیون برای تردد/ارتفاع بالاتر؛ VPL/پله‌پیما برای دسترس‌پذیری ویلچر.
استعلام فنی–مالی: نقشه جانمایی، مشخصات تابلو/پاور، فهرست ایمنی‌ها (اینترلاک، E-Stop، سنسور اضافه‌بار، UPS/والو نجات).
بازدید حضوری و قطعی‌سازی ابعاد: تأیید سازه/مسیر حمل، محل تابلو و پاوریونیت، بررسی نویز/تهویه.
قرارداد شفاف: دامنه کار، استاندارد مرجع، زمان‌بندی ( milestones )، SLA خدمات و تأمین قطعه، جرایم تأخیر.
نصب مکانیک/برق + کنترل کیفیت: ریل/Rack، جک/موتور، درب‌های اینترلاک، سیم‌کشی و لیمیت‌ها.
تست‌ها و تحویل ایمن: حد بالا/پایین (Main/Safety)، اضافه‌بار، نجات اضطراری، تراز توقف، آموزش کاربر.
مدارک تحویل: O&M، نقشه‌ها، گزارش تست بارگذاری، گارانتی، Logbook سرویس.
سرویس دوره‌ای: برنامهٔ ماهانه/فصلی/سالیانه + پاسخ‌گویی خرابی طبق SLA.

مدارک و پیش‌نیازهای استعلام

نقشه یا ابعاد دقیق محل نصب + عکس از ورودی‌ها/راهروها.
ارتفاع مفید، تعداد توقف، محدودیت‌های سازه‌ای/تأسیساتی.
برق موجود (تک‌فاز/سه‌فاز) و محل پیشنهادی تابلو/پاور.

نکات طلایی ایمنی هنگام خرید

برای حمل نفر فقط سیستم‌های دارای گواهی نفر/نفر-بار بگیرید.
اینترلاک درب، توقف اضطراری، سنسور اضافه‌بار و نجات اضطراری را در پیش‌فاکتور صراحتاً قید کنید.
برای بیرون ساختمان: IP مناسب، رنگ/متریال ضدخوردگی، محافظت در برابر باد و باران.

اشتباهات پرتکرار

خرید وینچ باربر برای جابه‌جایی نفر بدون قفس/ریل راهنما.
نادیده گرفتن مسیر حمل قطعات حجیم در ساختمان‌های موجود.
عدم توافق بر سر SLA خدمات و زمان پاسخ خرابی.

محور	اقلامی که باید در قرارداد باشد
فنی	ظرفیت، ابعاد کابین/پلتفرم، تعداد توقف، سازوکار (Hyd./Traction/…)، نقشه جانمایی و برق
ایمنی	اینترلاک، E-Stop، اضافه‌بار، UPS/والو نجات، آلارم/روشنایی، استاندارد مرجع تست تحویل
زمان/خدمات	تقویم نصب/راه‌اندازی، جرایم تأخیر، SLA خدمات، قطعات یدکی و زمان تأمین
مدارک	O&M، نقشه‌ها، گزارش تست‌ها (حد/اضافه‌بار/نجات)، گارانتی، Logbook