نکات نصب و سرویس کفشک آسانسور؛ تخصصی و مهم مهم
فرایند عملکرد آسانسورها به ظرفیت تحمل بار و سلامت اجزای تشکیل‌دهنده این سیستم بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین اجزای بالابرها و آسانسورها، کفشک یا غلتک است. این اجزای کوچک و کاربردی در تامین امنیت افراد درون کابین و طول عمر آسانسور بسیار تاثیرگذار هستند. برای افزایش طول عمر کفشک‌ها و جلوگیری از بروز حوادث غیرمترقبه حتما باید با نکات نصب و سرویس کفشک آسانسور آشنا باشید. بر همین اساس در این مطلب از وب‌سایت همیار مکانیک کوشا نکاتی کاربردی و تخصصی را در این زمینه بیان می‌کنیم.
وظیفه کفشک در سیستم اجرایی آسانسور
مهم‌ترین نقش کفشک‌ها در آسانسور و بالابر، ایجاد حرکت غیرمقطع و پیوسته وزنه تعادل و کابین است. این دو قطعه در امتداد ریل‌های راهنما حرکت می‌کنند و به مسیر آسانسور جهت می‌دهند. به عبارت بهتر در زمان شروع حرکت آسانسور، غلتک‌ها با جابه‌جایی بر روی ریل‌ها، به حرکت ایمن کابین و وزنه تعادل کمک می‌کنند.
بدون استفاده از کفشک، سیستم اجرایی دچار اختلال می‌شود. کفشک‌ها معمولاً در بالا و پایین وزنه تعادل و کابین هستند؛ برای سرویس صحیح، جداسازی و نصب دوباره باید دقیق انجام شود.
عدم توجه به نکات نصب و سرویس کفشک آسانسور چه نتایجی به دنبال دارد؟
باور اشتباه «عدم نیاز به سرویس» باعث ایجاد مشکلات عملکردی متعدد می‌شود: افزایش لغزش بین کابین و وزنه تعادل، حرکت‌های مقطع، و صدای زیاد ناشی از اصطکاک کفشک و ریل. همچنین تنظیم نامناسب کفشک بر روی ریل می‌تواند ایمنی سرنشینان کابین را به خطر بیندازد؛ زیرا اصلاح انحرافات حرکتی ریل و سایر اجزا به عملکرد صحیح کفشک وابسته است.
برای شناخت کامل نکات نصب غلتک آسانسور باید با انواع آن آشنا باشید
کفشک‌ها سه نوع اصلی دارند: غلتکی (رولری)، لغزشی و ثابت. ساختار هرکدام متفاوت است اما هدف مشترک دارند. آشنایی با ویژگی‌ها و محدودیت‌های هر نوع کمک می‌کند اقدامات نصب و سرویس را درست انتخاب کنید.
کفشک‌های رولری یا غلتکی
مناسبِ سرعت‌های بالاتر از ۲٫۵ m/s. مزیت کلیدی: فنرهای سه‌جهته که لرزش‌ها را می‌کاهند؛ لذا تنظیم استاندارد فنر حیاتی است. بدنهٔ مقاوم و چرخ‌های پلی‌اورتان توصیه می‌شود. معمولاً نیاز به روغن‌کاری ندارند.
غلتک‌های لغزشی
مناسبِ سرعت‌های بالاتر از ۲ m/s. سطح تماس از تفلون/پلاستیک است و ساییده می‌شود؛ پس تعویض دوره‌ای لازم است. نگهداشت کلیدی: تمیزی و روغن‌کاری ریل + تنظیم صحیح کفشک.
کفشک ثابت
فاقد خاصیت ارتجاعی؛ بیشتر برای کادر وزنه و کارسلینگ هیدرولیک نوع L. باید با لقی مناسب روی ریل بنشیند تا لغزش به کابین منتقل نشود.
موارد ایمنی قبل از نصب و سرویس کفشک آسانسور
بی‌توجهی به اصول ایمنی، هم هزینه‌ها را زیاد می‌کند هم ریسک خرابی و حادثه را بالا می‌برد. پیش از شروع:
- ارزیابی کامل وضعیت وزنه تعادل و کابین
- تطبیق نوع کفشک با سرعت اسمی، بار نامی و پروفایل ریل
- انتخاب بدنه سبک و مقاوم با استحکام کششی مناسب
نکات کلیدی در نصب و سرویس کفشک آسانسور
اگر تجربه کافی ندارید، از تکنسین مجاز کمک بگیرید. مهم‌ترین نکات:
اهمیت لنت کفشک
لنت فرسوده = ارتعاش و صدای زیاد و حتی فشار به درب. توصیه رایج: تعویض حدود هر ۸ ماه (بسته به شرایط بهره‌برداری).
روغن‌کاری دوره‌ای ریل
برای کاهش اصطکاک کفشک/ریل، تمیزی و روغن‌کاری منظم ریل ضروری است (به‌ویژه در کفشک‌های لغزشی).
تعداد مناسب کفشک
برای کابین و وزنه تعادل معمولاً ۴ غلتک مقاوم در نظر بگیرید تا حرکت پایدار روی ریل تضمین شود.
مقاومت لنت در برابر خوردگی
لنت باکیفیت، تعادل حرکتی کابین/وزنه تعادل را حفظ و لرزش‌ها را کم می‌کند.
ماشین‌کاری کامل کف کفشک
وجود پلیسه/ناهمواری روی کفشک حرکت روان روی ریل را مختل و عمر قطعه را کم می‌کند؛ نمونه‌های کاملاً ماشین‌کاری‌شده بخرید.
بدنه سبک
وزن زیاد، حمل/تعمیر را سخت و گاهی نشانه کیفیت پایین است.
ترجیح کفشک رولری
فنرهای سه‌جهته در رولری‌ها حرکت نرم‌تری می‌دهند، صدای ریل/کفشک را کم و طول عمر را بیشتر می‌کنند.
صرفه‌جویی انرژی با کفشک غلتکی
اصطکاک کمتر با ریل → توان حرکتی کمتر → مصرف انرژی پایین‌تر.
تنظیم دقیق فنر در کفشک‌های لغزشی
فنرِ سفت = اصطکاک و فشار به موتور. فنرِ شل = انتقال لرزش اتصال ریل به کابین. تنظیم استاندارد حیاتی است.
انتخاب نوع کفشک بر اساس سرعت و تعداد چرخش رولر
برای سرعت < ۱ m/s: کابین (لغزشی) و وزنه تعادل (ثابت). برای سرعت‌های > ۱ m/s: کفشک‌های غلتکی. همچنین اگر چرخش رولرِ کابین < ۴۵۰ دور و وزنه تعادل < ۹۵۰ دور باشد، نوع غلتکی توصیه می‌شود.
همیار مکانیک کوشا؛ ارائه‌دهنده جدیدترین بالابرهای توانبخشی
استفاده از کفشک‌ها علاوه بر آسانسور در بالابرهای مختلف نیز کاربرد دارد. این قطعات در بالابرهای مخصوص سالمندان و افراد ناتوان نیز نقش مهمی در نقل‌وانتقال ایفا می‌کنند. همیار مکانیک کوشا عرضه‌کننده انواع بالابرهای سالمندان و محصولات توانبخشی است. برای کسب اطلاعات بیشتر و سفارش محصول از طریق وب‌سایت با کارشناسان در ارتباط باشید.
