آسانسور یک وسیله الکترومکانیکی است که دارای کابینی متحرک برای جابجایی افراد و وسایل بین طبقات ساختمان میباشد. این سیستم حملونقل عمودی با استفاده از موتور الکتریکی، کابین را به سمت بالا یا پایین حرکت میدهد و نقش مهمی در افزایش رفاه و کارایی ساختمانها دارد.
انواع آسانسورها
آسانسورها با فناوریهای متفاوتی ساخته میشوند. متداولترین آنها شامل آسانسور کششی، آسانسور هیدرولیکی و آسانسور پنوماتیک است. در ادامه، هر کدام را مختصر و مفید معرفی میکنیم.
آسانسور کششی
رایجترین نوع آسانسور که با کابلها و وزنه تعادل کار میکند. حرکت کابین توسط موتور الکتریکی انجام میشود و بسته به نوع موتور، کارایی و مصرف انرژی متفاوت است.
مقاله پیشنهادی: صفر تا صد آسانسور کششی
آسانسور کششی با موتور گیربکس
در این سیستم، موتور به گیربکس متصل است؛ چرخش گیربکس، فلکه و کابلها را حرکت داده و کابین را جابهجا میکند. این نسل قدیمیتر است، اما همچنان برای ساختمانهای معمولی کاربردی و مقرونبهصرفه محسوب میشود.
آسانسور کششی با موتور گیرلس
در مدل گیرلس گیربکس حذف شده و کنترل سرعت با درایو/اینورتر انجام میشود. نتیجه: نرمی حرکت بیشتر، صدای کمتر، مصرف انرژی پایینتر و ابعاد جمعوجور. همچنین به دلیل نبود گیربکس، نیازی به روغنهای صنعتی (مانند روغن بالابر هیدرولیک) در این بخش نیست.
مقاله پیشنهادی: بهترین موتور و گیربکس بالابر پله
آسانسور کششی بدون موتورخانه (MRL)
در سیستمهای MRL موتورخانه حذف و تجهیزات در بالای چاه نصب میشود. این طراحی، فضای سازهای را کاهش میدهد و برای پروژههایی با محدودیت فضا بسیار مناسب است. تابلو فرمان معمولاً کنار درِ بالاترین طبقه نصب میشود.
آسانسور کششی با عملکرد VVVF
در این مدل، موتور تکسرعته به اینورتر (VVVF) متصل است تا با کنترل فرکانس، شتابگیری و ترمزگیری آرام و بدون تکان انجام شود. مزایا: افزایش راحتی مسافر، کاهش صدا و صرفهجویی انرژی.
آسانسور هیدرولیکی
آسانسور هیدرولیکی یکی از ایمنترین و بادوامترین سیستمهاست. در این مدل، کابین با فشار روغن درون جک و پیستون حرکت میکند. موتور و پمپ در موتورخانه یا چاهک نصب میشوند و روغن را از طریق شیر صنعتی به سیلندر تزریق میکنند. این سیستم برای ساختمانهای کمطبقه گزینهای ایدهآل است و به دلیل حذف وزنه تعادل، فضای کمتری نیاز دارد.
آسانسور پنوماتیک
آسانسور پنوماتیک یا خلأ برای ساختمانهای ۲ تا ۴ طبقه طراحی شده است. حرکت کابین با دهش و مکش هوا انجام میشود و نیازی به چاهک یا موتورخانه ندارد. این نوع آسانسور سبک، کمهزینه و سریعالنصب است و حتی با برق تکفاز کار میکند.
مقاله پیشنهادی: بالابر پنوماتیک | نحوه کار و کاربردها در صنعت بالابر و آسانسور
تاریخچه صنعت آسانسور در ایران
تاریخچه آسانسور در ایران حدود ۸۰ سال قدمت دارد. گفته میشود نخستین آسانسورهای ایران در دوران پهلوی اول در ساختمانهایی چون باشگاه افسران و کتابخانه ملی نصب شدند. از سال ۱۳۳۵ با گسترش آپارتمانسازی، آسانسورهای مدرن از خارج وارد کشور شد و در دهه ۵۰ با تأسیس شرکت ایران شیندلر، تولید داخلی شکل گرفت.
پس از انقلاب و جنگ تحمیلی، صنعت آسانسورسازی دچار رکود شد اما از دهه ۷۰ با رونق ساختوساز، رشد مجدد یافت. شرکتهای ایرانی توانستند با الگوبرداری از برندهای اروپایی، تولید درب، کابین و موتور گیربکس را بومیسازی کنند.
بهترین برند آسانسور در ایران
برندهای ایرانی متعددی در زمینه تولید آسانسور فعالیت دارند. موتور و گیربکس از مهمترین اجزای تعیینکننده کیفیت هستند. در ادامه، چند برند برتر داخلی را مرور میکنیم:
موتورهای آسانسور بهران
گروه صنعتی بهران از پیشگامان تولید موتور و گیربکس آسانسور است. کیفیت ساخت بالا، صدای کم و مصرف انرژی پایین از ویژگیهای آن است.
موتورهای آسانسور یاران
شرکت یاران از سال ۱۳۸۱ با تولید موتورهای مناسب ساختمانهای مسکونی فعالیت دارد و محصولاتش مطابق با استانداردهای بینالمللی طراحی شدهاند.
موتورهای آسانسور پرگاس
برند پرگاس با بیش از دو دهه تجربه، موتورهای آسانسور در کیلوواتهای مختلف را با دو سال گارانتی و ده سال خدمات پس از فروش ارائه میدهد.
موتورهای آسانسور الکو
محصولات الکو با شرایط اقلیمی ایران سازگار است و صدایی کمتر از ۶۰ دسیبل دارد؛ کیفیت مناسب و قیمت اقتصادی از مزایای آن است.
موتورهای آسانسور فرشباف
شرکت فرشباف تبریز با تکیه بر فرآیندهای مدرن و استانداردهای اروپایی، موتورهای آسانسور کمصدا و با دوام تولید میکند.
مقاله پیشنهادی: انواع پله برقی | صفر تا صد پله برقی را اینجا بخوانید
بهترین برندهای آسانسور جهانی
شرکتهای بزرگ جهانی با نوآوری و فناوریهای پیشرفته، صنعت آسانسور را متحول کردهاند. پنج برند برتر عبارتاند از:
- اوتیس (Otis): نماد ایمنی و لوکس بودن؛ سازنده آسانسورهای برج ایفل و برج خلیفه.
- میتسوبیشی: رکورددار سریعترین آسانسور جهان با فناوریهای هوشمند.
- شیندلر (Schindler): برند سوئیسی با بیش از یک قرن سابقه در تولید آسانسور و پلهبرقی.
- کونه (KONE): تولیدکننده فنلاندی سازگار با محیطزیست و پیشگام آسانسورهای بدون موتورخانه.
- تیسنکروپ (ThyssenKrupp): غول آلمانی با فناوری مغناطیسی بدون کابل.
جمعبندی و پیشنهاد انتخاب
اگر به دنبال نرمی حرکت، صدای کم و مصرف انرژی پایین هستید، مدلهای کششیِ گیرلس گزینهای بهروز و استانداردند. برای ساختمانهای کمطبقه که با محدودیت فضا روبهرو هستند، هیدرولیکی و پنوماتیک میتوانند زمان نصب و هزینه اجرا را کاهش دهند. در نهایت، کیفیت موتور/درایو، خدمات پس از فروش و تطابق با شرایط سازهای ساختمان، سه عامل طلایی تصمیمگیریاند.
گامهای انتخاب سریع
- تعداد طبقات، ظرفیت موردنیاز و محدودیت فضا را دقیق مشخص کنید.
- میان گزینههای کششی، هیدرولیکی و پنوماتیک بر اساس نیاز سازه مقایسه انجام دهید.
- به برند موتور، درایو VVVF، تابلو فرمان و خدمات گارانتی دقت کنید.
- استاندارد نصب، سرویس دورهای و قطعات یدکی را از شرکت مجری بخواهید.
سوالات متداول
تفاوت اصلی آسانسور کششی و هیدرولیکی چیست؟
آیا مدل گیرلس ارزش اختلاف قیمت را دارد؟
پنوماتیک برای چه ساختمانهایی مناسب است؟
نقش درایو VVVF در آسانسور چیست؟
مهمترین معیار انتخاب برند موتور چیست؟
مقالات مرتبط
14 نکته ضروری برای انتخاب بالابر ویلچر
یادگیری اصول انتخاب و نصب بهترین بالابر صندلی چرخدار برای خانه و محل کار با در نظر گرفتن ایمنی و نی...
ادامه مطلب
مزایای استفاده از رمپ های جمع شونده
رمپ های جمع شونده یکی از ابزارهای مدرن در حوزه طراحی محیطی محسوب میشوند که هدف آنها تسهیل دسترسی بر...
ادامه مطلب
نگهداری و تعمیر آسانسورهای خانگی
آسانسورهای خانگی یا هوم لیفتها با نگهداری و سرویس منظم، عملکرد بهینه تری ارائه میدهند. در این مقا...
ادامه مطلب