دسترسی سریع به مطالب:
انواع غلتک ها یا کفشک‌ها؛ قطعات مکانیکی مهم در بالابر و آسانسور
آسانسورها و بالابرها دارای قطعات متعددی‌اند که هر کدام نقشی حیاتی در حرکت ایمن و روان دارند. غلتک یا کفشک از مهم‌ترین این قطعات است و با هدایت دقیق کابین و کادر وزنه روی ریل، لرزش و صدا را کاهش می‌دهد. در این مطلب از همیار مکانیک کوشا انواع کفشک‌ها، کاربردها و نکات انتخاب و نگهداری‌شان را مرور می‌کنیم.
غلتک آسانسور و بالابر چیست؟
در آسانسور و بالابر کفشک‌ها نقش هدایت‌کننده را ایفا می‌کنند. با تماس کنترل‌شده با سطوح ریل، حرکت کابین و وزنه تعادل را نرم و یکنواخت کرده و از ضربات مقطعی جلوگیری می‌نمایند. این قطعات در بالای/پایین کابین و کادر وزنه نصب می‌شوند و به‌صورت پیوسته روی ریل‌ها می‌لغزند.
کاربرد انواع غلتک ها در بالابر و آسانسور
مهم‌ترین وظیفه کفشک‌ها هدایت مسیر و ایجاد لغزش کنترل‌شده بین کابین و ریل است تا حرکت نرم، بی‌صدا و ایمن حاصل شود. آن‌ها با کاهش ارتعاشات اتصال‌ها، کیفیت سواری را به‌طور محسوس افزایش می‌دهند و از انحرافات ناشی از تولرانس نصب جلوگیری می‌کنند.
- کاهش صدای جابه‌جایی کابین و کادر وزنه
- افزایش ایمنی کاربران
- جبران خطاهای جزئی نصب ریل و کاهش انحراف
- مقاومت مناسب در برابر سایش با اصطکاک پایین
انواع غلتک ها؛ قطعاتی با ساختار متفاوت اما با کاربرد یکسان
انتخاب نوع کفشک به مدل ریل، سرعت، وزن کابین و طراحی سیستم بستگی دارد. رایج‌ترین انواع: غلتکی/رولری، لغزشی و ثابت.
کفشک‌های غلتکی (رولری)
مناسب برای سرعت‌های بالاتر از ~2.5 m/s (تا ~5 m/s با فنر مناسب). رولرهای پلی‌اورتان روی بدنه فلزی مستحکم سوارند و فنرهای پشت هر رولر، درگیری پایدار با سه مقطع ریل را تضمین می‌کنند تا لرزش و صدا کمینه شود. در ساختمان‌های بلند و سفرهای طولانی ترجیح داده می‌شوند.
ویژگی‌ها:
- رولر پلی‌اورتان با دوام
- محافظ فلزی روی کابین و کادر وزنه
- حداکثر تقریبی ~450 دور برای کابین و ~950 دور برای وزنه تعادل
- چیدمان دقیق رولرها برای حرکت نرم
کفشک‌های لغزشی
مناسب سرعت‌های میانگین (تا حدود 2 m/s). سطح تماس از جنس تفلون/پلاستیک بوده و نیازمند تعویض دوره‌ای است. نگهداری حساس‌تر بوده و سایش لنت‌ها می‌تواند لرزش و صدا ایجاد کند.
- تمیزکاری منظم ریل‌ها
- تنظیم دقیق و نصب تراز
- روغن‌کاری دوره‌ای ریل‌ها
کفشک ثابت
در کارسلینگ هیدرولیک نوع L و کادر وزنه کاربرد دارد؛ اقتصادی و مستحکم است و در صورت خطای نصب ریل، ارتعاش را به کابین منتقل می‌کند؛ بنابراین تنظیم دقیق ریل حیاتی است.
تفاوت‌های اصلی بین کفشک‌های لغزشی و غلتکی
چه رابطه‌ای بین لرزش کابین و انتخاب غلتک مناسب وجود دارد؟
انتخاب نادرست غلتک یا ستاپ غلط، باعث گیرکردن‌های لحظه‌ای، تکانه‌های شدید و افزایش لرزش می‌شود. برخی علل رایج:
- تنظیم نبودن لرزه‌گیرهای کابین
- درگیری غلط غلتک ریل درب با ریل آلومینیومی
- کشش ناهمسان سیم‌بکسل‌ها
- نصب غیراستاندارد وزنه‌های قاب تعادل
- اشکال در طراحی/نصب کابین یا انتخاب سایز ریل
- لقی کابین (کلیئرنس‌های نامناسب)
انتخاب درست نوع غلتک، کیفیت لنت/رولر و نصب هم‌تراز با درب، مؤثرترین راه‌حل‌های کاهش صدا و ارتعاش‌اند.
تنظیم دقیق فنر؛ اصل حیاتی در نصب غلتک‌ها
فنر بیش‌ازحد سفت → اصطکاک بالا و فشار روی موتور/رولر؛ فنر بیش‌ازحد آزاد → انتقال لرزش ریل به کابین. پس «پری‌لود» فنر را دقیق و طبق دستورالعمل سازنده تنظیم کنید تا درگیری یکنواخت رولر با ریل به‌دست آید.
استانداردهای نگهداری انواع غلتک‌های آسانسور
- غلتکی‌ها معمولاً بی‌نیاز از روغن‌کاری ماهانه‌اند.
- لغزشی‌ها به‌دلیل لنت پلاستیکی، نیازمند روغن‌کاری دوره‌ای هستند.
- تنظیم اصولی فنر در نصب الزامی است.
- خرابی لنت‌ها = برهم‌خوردن تنظیمات درب؛ تعویض فوری لازم است.
- در لغزشی‌ها، فاصله استاندارد لنت تا بدنه را رعایت کنید.
نکات کاربردی خرید و نصب غلتک‌های بالابر و آسانسور
طراحی، انتخاب و اجرا را به تیم‌های مجرب بسپارید. چک‌لیست کلیدی:
- تا ۱ m/s: لغزشی برای کابین، ثابت برای کادر وزنه.
- کف غلتک ماشین‌کاری کامل و بدون پلیسه باشد.
- سایش لنت‌ها = صدا/ارتعاش و به‌هم‌خوردن تنظیمات درب.
- قبل از نصب، کابین و کادر وزنه را دقیق بالانس کنید.
- بالاتر از ۱ m/s غالباً غلتکی‌ها مناسب‌ترند.
- ریل‌ها را تکنسین ماهر نصب کند تا اصطکاک کاهش یابد.
- سرویس/تمیزکاری دوره‌ای و روغن‌کاری (برای لغزشی) فراموش نشود.
- ۴ غلتک برای کابین و ۴ غلتک برای وزنه تعادل متداول است.
- انتخاب کفشک براساس نوع/سرعت/وزن سیستم باشد.
- مقاومت لنت‌ها در برابر خوردگی بسیار مهم است؛ تعویض حداکثر هر ~۸ ماه.
- بدنه کفشک سبک‌تر = سرویس آسان‌تر.
هزینه نصب و خرید انواع کفشک آسانسور و بالابر
انتخاب کفشک باکیفیت، هزینه نگهداری را کاهش و عمر مفید سیستم را افزایش می‌دهد. هرچند غلتکی‌ها قیمت اولیه و نصب بالاتری دارند، اما با اصطکاک کمتر، صدای پایین و نگهداری ساده‌تر، در مجموع توجیه اقتصادی بهتری نسبت به لغزشی‌ها (در کاربردهای متوسط تا پرسرعت) دارند.
همیار مکانیک کوشا؛ عرضه‌کننده انواع بالابرهای خانگی و توانبخشی
استفاده از غلتک‌های استاندارد و ستاپ صحیح، کلید سواری نرم روی ریل‌هاست. همیار مکانیک کوشا عرضه‌کننده انواع بالابر پله، بالابر بیمار، صندلی بلندکننده از زمین، صندلی سیار سرویس بهداشتی و رمپ‌های جمع‌شونده با ۷ روز بازگشت و ۵ سال خدمات پس از فروش است. برای مشاوره و انتخاب بهینه، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
