نقش راپچر ولو در حرکت ایمن بالابرهای هیدرولیک

راپچر ولو؛ تامین کننده حرکت روان در آسانسورها و بالابرهای هیدرولیک

کنترل درست جریان و فشار روغن هیدرولیک در آسانسورها و بالابرهای هیدرولیک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از شیرهای عادی هیدرولیک صنعتی، نرمی حرکت، ایمنی، قفل مطلوب، سهولت در استفاده، جمع‌وجور بودن و قیمت مناسب را تضمین نمی‌کند؛ بنابراین شیرهای مخصوص آسانسور ضروری‌اند. «راپچر ولو» به‌عنوان یکی از این شیرها، مهم‌ترین بخش از جک آسانسور و بالابر هیدرولیک است که رابط بین شیلنگ و جک محسوب می‌شود.

راپچر ولو در آسانسورها و بالابرهای هیدرولیک چیست؟

در ساختمان‌های کم‌ارتفاع، آسانسورهای هیدرولیکی راهکار اقتصادی و رایج‌اند. در این سیستم‌ها جابجایی کابین با فشار روغن در مدار بسته هیدرولیک انجام می‌شود و طراحیِ صحیحِ ایجاد و هدایت فشار، حیاتی است.

روغن تحت توان پمپ هیدرولیک در شیلنگ‌ها گردش می‌کند و پیستون را در سیلندر بزرگ حرکت می‌دهد. هرچه فشار و دبی بالاتر باشد، توان و سرعت بیشتر است؛ با این حال سرعت حرکت کابین باید در حدود استاندارد و با نرمی قابل‌قبول حفظ شود.

موتور پمپ، حرکت روان را تأمین می‌کند اما برای ایمنی، «راپچر ولو (Rupture Valve)» دائماً جریان امن را پایش می‌کند. این شیر، یکنواختی و ایمنی جریان روغن را تضمین کرده و نتیجه‌اش حرکت نرم، با سرعت ثابت و ایمن کابین است.

عملکرد راپچر ولو در آسانسورها و بالابرهای هیدرولیک

راپچر ولو در انتهای مسیر انتقال قدرت و متصل به جک نصب می‌شود و به‌طور پیوسته «دبی» و «فشار» روغن عبوری را کنترل می‌کند. اگر جریان از حد مجاز فراتر رود و سرعت کابین بیشتر از نامی شود، راپچر ولو مسیر روغن را محدود یا مسدود کرده و جلوی تداوم حرکت خطرناک را می‌گیرد؛ چه در حرکت رو به بالا، چه پایین.

به همین دلیل به راپچر ولو «شیر ایمنی جک»، «شیر اطمینان آسانسور» یا «شیر ترکیدگی» نیز گفته می‌شود.

نقش راپچر ولو هنگام ترکیدگی شیلنگ

در زمان ترکیدگی شیلنگ، راپچر ولو مانع خروج کامل روغن از جک شده و خطر سقوط کابین را به صفر نزدیک می‌کند. در هر جریان غیرمتعارف، شیر فعال شده و کابین را متوقف می‌کند. در جک مستقیم، محل نصب بالای جک و در جک غیرمستقیم، روی سیلندر و بخش پایینی جک است.

موقعیت نصب راپچر ولو هیدرولیک (شیر ترکیدگی)

برای نظارت دقیق بر جریان، راپچر ولو در انتهای شیلنگ‌های مدار و «کنار جک» نصب می‌شود تا فشار و دبی ورودی به جک را کنترل کند. این جانمایی، هم ایمنی را تضمین می‌کند و هم کیفیت حرکت (نرمی و یکنواختی) را ارتقا می‌دهد.

یکی از حوادث رایج، ترکیدگی شیلنگ بین پمپ تا جک است که باعث نشست روغن و افت توان می‌شود. نصب صحیح راپچر ولو کنار جک، امکان رصد تزریق/تخلیه روغن و واکنش سریع در شرایط غیرعادی را فراهم می‌کند.

روش بستن راپچر ولو در آسانسورها و بالابرهای هیدرولیک

راپچر ولو در کنار جک نصب می‌شود تا نشت ناشی از پارگی شیلنگ را تشخیص دهد. یک شیلنگ هیدرولیک استاندارد، ارتباط راپچر ولو و پاوریونیت را برقرار می‌کند. اتصال راپچر ولو به جک، صلب و مشابه «مغزی» است.

در مدل‌های استاندارد، سایز ورودی/خروجی معمولاً ۱ اینچ است و دو درگاه با حروف «T» و «Z» روی بدنه حک شده‌اند: «Z» مستقیم به سیلندر جک وصل می‌شود و «T» به پاوریونیت. مسیر داخل شیر یک‌طرفه است (ورود از T، خروج به Z). جابه‌جایی این دو اتصال، عبور روغن را ممکن می‌کند اما عملکرد ایمنی از کار می‌افتد. در صورت محو شدن علائم، سوراخ کوچک اوریفیس سمت جک (Z) راهنمای تشخیص است.

روش تنظیم راپچر ولو هیدرولیکی

مأموریت راپچر ولو، پایش دائم جریان برای تأمین ایمنی است. هنگام افزایش بیش‌ازحد سرعت یا نشت ناشی از پارگی شیلنگ، عدم تعادل جریان باعث عملکرد خودکار شیر و توقف «نرم» کابین می‌شود. تنظیمات پایه در کارخانه انجام می‌گردد و برای پروژه‌های خاص، تکنسین آموزش‌دیده مطابق ارتفاع، سرعت و شرایط، پیچ تنظیم سرعت را کالیبره می‌کند.

در تنظیم نهایی، معمولاً حداکثر سرعت مجاز حدود «۰٫۳ متر بر ثانیه بالاتر از سرعت اسمی» تنظیم می‌شود. مثلاً اگر سرعت اسمی ۰٫۶ m/s باشد، آستانه فعال‌سازی ایمنی حوالی ۰٫۹ m/s خواهد بود.

دامنه دبی روغن در راپچر ولو

دامنه رایج دبی قابل تنظیم حدود ۳۰ تا ۳۰۰ لیتر بر دقیقه است و هر بار عملکرد ایمنی باید در کمتر از ۳۰ ثانیه رخ دهد. هرچند الگوی سقوط در هیدرولیک با کششی متفاوت و کندتر است، استفاده هم‌زمان از راپچر ولو و پاراشوت برای حداکثر ایمنی توصیه می‌شود. درباره تفاوت‌ها می‌توانید مقاله آسانسور کششی را نیز ببینید.

راپچر ولو از سرعت بیش از حد آسانسورها و بالابرهای هیدرولیک جلوگیری می‌کند

راپچر ولو یکی از تجهیزات ایمنی کلیدی در آسانسور هیدرولیک است. در صورت ترکیدگی شیلنگ بین پاوریونیت و جک یا افزایش سرعت پایین‌آمدن بیش از حد مجاز، شیر فعال شده و کابین را «به نرمی» متوقف می‌کند.

همیار مکانیک کوشا شرکت دانش‌بنیان و پیشرو در فناوری‌های توانبخشی است. ما با بهره‌گیری از نیروهای متخصص، محصولات و خدمات تعمیرات و نگهداری تجهیزات (از جمله راپچر ولو) را مطابق استانداردهای روز ارائه می‌کنیم. برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان همیار مکانیک کوشا در تماس باشید.